Allah Teala Hazretleri şöyle dedi: "Büyüklük ridâmdır, izzet de izarımdır…" hadisini açıklar mısınız?

- Allah Teâla Hazretleri şöyle dedi:
"Büyüklük ridâmdır, izzet de izarımdır. Kim bu iki şeyde benimle niza ederse ona azap veririm."
- Bu hadisi açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Ebu Said ve Ebu Hureyre (radıyallahu anhümâ) anlatıyorlar: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:

"Allah Teala Hazretleri şöyle dedi: "Büyüklük ridamdır, izzet de izarımdır. Kim bu iki şeyde benimle niza ederse ona azap  veririm." (Müslim, Birr 136; Ebu Davud, Libas 29)

AÇIKLAMA:

1. Buradaki hadis metni, Müslim ve Ebu Davud'da mevcut metinlere tamamen tevafuk etmez. Ebu Davud'da العِزّ yerine  العَظَمَةُ kelimesi vardır.

İzz: İzzet ve şeref, azamet ve ululuk manasına gelir. Şu halde ululuk, şeref, yücelik gibi sıfatlar hakiki manasıyla Allah'a aittir. Kul tevazuyu unutarak bu duygulara kapılmamalıdır.

2. İzar gömlek, rida da gömlek üzerine giyilen şeydir. Eskilerde kaftan denilmiş ise de günümüz örfünde kaftan çok  müstamel / kulanılan değildir.

Şeref ve ululuğun Allah'a mahsus olduğu, onlar gömlek ve kaftana benzetilerek ifade edilmiştir. Hattâbi, Allah'ın sıfatı izzet ve azamet, kulun sıfatı da tevazu ve tezellül olması sebebiyle, kulun Allah'a mahsus sıfatları kendine mal etmesinin caiz olmadığını belirtir.

Allah’ın bir ismi Mütekebbir'dir. Bu kibriya, azamet ve büyüklük sahibi demektir.

Bütün kâinatın yegâne yaratıcısı, sahibi ve ilahı olan Allah’ın kendini büyük olarak vasıflandırması kadar doğal ne olabilir ki!

İnsanlar için büyüklük neden iyi karşılanmıyor? Çünkü insanoğlu gerçekte büyük değildir. Bir sivrisineğin kanadını yaratmaktan âcizdir. Kendi iç organlarını bile bilmeyecek kadar cahildir. Tek sermayesi olan ruhunu, ölüm celladının elinden kurtaramayacak kadar zavallıdır. Bu konumdaki insanın büyüklüğü değil, büyüklenmesi, büyüklük taslaması söz konusudur ki, istenmeyen, hoş karşılanmayan durum budur. Çünkü insan gibi küçük bir varlığın kibirlenmesi en azından fiilî bir yalancılıktır.

Allah ise, gerçekten büyüktür. Allah en büyüktür...

Şairin dediği gibi; “Kibriya-u azamet Hakk’a yarar / Kul olanda bu sıfatlar ne arar!”

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet