Altı şey gariptir sözü hadis mi?

- Altı şey altı şeyin arasında gariptir diye bir söz duydum, cami, Mushaf, Kuran, saliha kadın, salih erkek, alim.
- Rivayetin tamamı nasıldır, hadis mi?
- Bu altı şeyi açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Hadis kaynaklarında bulamadığımız, ancak bazı ahlak ve nasihat kitaplarında geçen "Altı şey gariptir" hadis rivayeti şöyledir:

قَالَ رَسُولُ اللَّه صلى الله عليه و سلم

سِتَّةُ اَشْيَاءَ هُنَّ غَرِيبَةٌ فِى سِتَّةِ مَوَاضِعَ

اَلْمَسِجْدُ غَرِيبٌ فِيمَا بَيْنَ قَوْمٍ لاَ يُصَلُّونَ فِيهِ

وَالْمُصَحَفُ غَرِيبٌ فِى مَنْزِلِ قَوْمٍ لاَ يَقْرَؤُنَ فِيهِ

وَالْقُرْآنُ غَرِيبٌ فِى جَوْفِ الْفَاسِقِ

وَالْمَرْأَةُ الْمُسْلِمَةُ الصَّالِحَتُ غَرِيبَةٌ فِى يَدِ رَجُلٍ ظَالِمٍ سَيِّئِ الْخُلُقِ

وَالرَّجُلُ الْمُسْلِمُ الصَّالِحُ غَرِيبٌ فِى يَدِ امْرَأَةٍ رَدِيَّةٍ سَيِّئَةِ الْخُلُقِ

وَ الْعَالِمُ غَرِيبٌ بَيْنَ قَوْمٍ لاَ يَسْمَعُونَ اِلَيْهِ

ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم اِنَّ اللَّهَ تَعَالَى لاَ يَنْظُرُ اِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ نَظَرَ الرَّحْمَةِ

Allah’ın Resulü (sav) şöyle buyurdu: Altı şey, altı yerde gariptir.

1. Mescid, kendisinde namaz kılmayan kavmin arasında gariptir.

2. Mushaf, okunmayan evde gariptir.

3. Kuran, fasık kişinin kalbinde gariptir.

4. Müslüman ve saliha bir kadın, zalim ve kötü huylu bir erkeğin elinde gariptir.

5. Müslüman ve salih bir erkek, söz dinlemeyen ve kötü huylu bir kadının elinde gariptir.

6. Âlim, kendisini dinlemeyen bir kavmin arasında gariptir.

Allah Teâlâ, onları garip bırakanlara kıyamet gününde rahmet nazarıyla bakmaz.(1)

Metin olarak benzeri bir hadis-i şerif Deylemî’nin "Musnedu’l-Firdevs"inde Hz. Ebu Hureyre’den rivayet edilmekte, ancak burada altı şeyden değil, “Dünyada dört şey gariptir: Zalimin göğsündeki Kuran, içinde namaz kılınmayan mescid, bir evdeki okunmayan mushaf, kötü kimseler arasında bulunan salih kişi.” şeklinde dört şeyin garip olduğu bildirilmektedir.(2)

Evet, altı şey altı yerde gariptir.

Mescid Gariptir, Kendisinde Namaz Kılmayan Kavmin Arasında

Bir mahalle halkı, mahallelerinde bulunan camiye girmez ve camilerini cemaatsiz bırakırlarsa, o cami o mahallede gariptir. Ve maalesef ülkemiz, böyle birçok garip camiye ev sahipliği yapmaktadır. Nice mahalle camileri vardır ki, içlerinde sadece birkaç kişi namaz kılmaktadır.

Kuran-ı Kerim'de bir ayette, mescitleri imar edeceklerde dört ana vasfın arandığı görülmektedir. Allah Teâlâ şöyle buyurur:

"Allah'ın mescitlerini, ancak Allah'a ve ahiret gününe inanan, namazı gereği üzere kılan, zekâtı veren ve Allah'tan başka kimseden korkmayanlar imar eder. İşte bunların doğru yolda olup başarıya ulaşacakları umulur." (Tevbe, 9/18)

Demek ki camileri ve mescitleri imar etmenin bir şartı da oralarda namaz kılmaktır.

Ve Mushaf Gariptir, Kendisini Okumayan Kişilerin Evinde

Evet, bir evde Kuran okunmuyorsa, mushaf o evde gariptir. O ev halkı mushaflarını garip bırakmışlardır. Peygamber Efendimizin (asm) Kuran-ı Kerim’in okunmasıyla ilgili birçok hadis-i şerifleri vardır. Bu makamda bazı hadisleri naklederek, evlerimizdeki mushafları garip bırakmamızın ne derece büyük bir zarara uğradığımızı bilmiş olalım:

“Kuran-ı Kerim okumaya ve Allah’ı zikretmeye özen göster. Çünkü bu amelin, senin göklerde anılmana sebeptir. Yeryüzünde de senin için hidayet nurudur.”(3)

"Kuran bir zenginliktir ki ondan sonra fakirlik olmaz (yani ona sahip olan en muazzam bir hazineye sahip olmuştur) ve ondan başka zenginlik de yoktur (yani o ilahi hazine hiçbir maddi zenginlikle kıyas edilemez)."(4)

“Kalbinde Kuran’dan bir miktar bulunmayan kimse virane eve benzer.”(5)

"Kıyamet gününde Kur'an ve dünyadaki hayatlarını ona göre tanzim eden Kur'an ehli kimseler mahşer yerine getirilirler. Bu sırada Kur'an'ın önünde Bakara ve Al-i İmran sureleri vardır. Her ikisi de kendilerini okuyanları müdafaa için birbiriyle yarışırlar."(6)

Şu hâlde, mushafları garip bırakmayalım onu okuyarak ve hükmine uyarak barışalım.

Kuran Gariptir, Fasık Kişinin Kalbinde

Evet, fasık ve günahkâr bir kimsenin kalbindeki Kuran gariptir. Bir kimse, Kuran-ı Kerim’i ezberlemesine rağmen günah işliyor ve sefahate dalıyorsa, o kişi kalbindeki Kuran’ı garip bırakmış demektir.

Ne acayiptir ki, o kişi Kuran’ı ezberleme devletine ulaşmış; ama o Kuran, günahlarıyla arasına girememiştir. Allah Teâlâ ona kelamını ezberleme şerefini vermiş, o ise bu nimete karşı takva ile şükür edeceğine, günahlara dalmakla mukabelede bulunmuş ve neticede kalbindeki Kuran’ı garip bırakmıştır.  Allah Teala, böyle olmaktan cümlemizi muhafaza etsin.

Ve Müslüman ve Saliha Bir kadın Gariptir, Zalim ve Kötü Huylu Bir Erkeğin Elinde

Müslüman ve salih bir kadın, zalim ve kötü huylu bir erkeğin elinde garip olduğu gibi, bazen de bunun tam tersi olabilir. Hadis-i şerif buna da işaret ediyor ve diyor ki: 

Müslüman ve Salih Bir Erkek de Gariptir, Söz Dinlemeyen ve Kötü Huylu Bir Kadının Elinde

Demek ki ister erkek olsun ister kadın, kimin eşi zalim ve kötü ahlaklı ise, işte o kişi gariptir. Ve maalesef İslam’dan nasibi az olan ve İslam ahlakını tam olarak takınmayan evler, böyle nice gariplerle doludur. Erkekler eşlerine karşı zalim ve kötü huylu; kadınlar ise eşlerine karşı geçimsiz ve söz dinlemez… Cennetin bir bahçesi olan aile hayatı, neredeyse cehennem ateşine dönmüş. Bu hayatı cennete hayatına çevirmek bizim elimizde…

Ve Âlim Gariptir, Kendisini Dinlemeyen Bir Kavmin Arasında

Evet, sözü dinlenmeyen âlim de bu garipler kervanına dahildir. Sözü dinlenmeyen ve kendisine kıymet verilmeyen âlim…

Hâlbuki âlimler yıldızlar gibidir, onlar ile doğru yol bulunur. Ama maalesef bazı zamanlarda onların kıymeti bilinmemekte ve nasihatlerine kulaklar tıkanmaktadır. Herhâlde bu zaman, âlimlerin dinlenmediği en şiddetli zamandır.

Özetle, Allah’ın rahmetine hem bu dünyada hem de ebedi âlemde mazhar olmanın yolu, bu ve benzeri hakikatlere sahip çıkmaktan geçer.

Bedenimiz, Allah’ın nimetlerine muhtaç olduğu gibi, ruhumuz da Allah’ın hükümleri olan nimetlere muhtaçtır. Yoksa onları sadece garip bırakmış olmakla kalmaz, onların nimetinden de mahrum kalırız.

Bu hakikatleri bir dua ile toparlayalım:

Ya Rabbi! Sen bizleri, mescidlerini garip bırakanlardan eyleme, bizleri mescidlerin kuşu eyle.

Ya Rabbi! Sen bizleri, Kuran okumayarak evindeki mushafı garip bırakanlardan eyleme. Bizlerin kalbinde Kuran okumaya karşı bir şevk ve aşk yarat.

Ya Rabbi! Sen bizleri, işlediği günahlar sebebiyle kalbindeki Kuran’ı garip bırakan zümreye dâhil eyleme. Kalbimizdeki Kuran’ı takva ile muhafaza edenlerden eyle.

Ya Rabbi! Sen bizleri, eşine zulmederek ve ona kötü davranarak eşini garip bırakanlardan eyleme. Eşlerimize karşı kalbimize şefkati ve muhabbeti ilka eyle.

Ve Ya rabbi! Sen bizi, âlimleri garip bırakanlardan da eyleme. Âlimlere karşı bir hürmeti ve muhabbeti kalbimizde halk eyle.

Âmin!..

Kaynaklar:

1) Nevevî b. Ömer el-Cavî, Muhammed, Nesaihu'l-ıbad Şerhü'l-Münebbihat, te'lif: Şihabüddin Ahmet b. Hacer el-Askalanî, s. 37-38.
2) Deylemî, Musnedu’l-Firdevs, 3/108; ayrıca bk. Ali b. Tûlûn, el-Ahâdîsu’l-Mie, s. 34.
3) İbn-i Hibban, II, 78.
4) Heysemî, 7/158.
5) Tirmizî, Fazailü'l-Kuran 18.
6) Müslim, Müsafirîn 253.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet