Sünnetlerin yerine kaza namazı kılınabilir mi?

Sünnetlerin yerine kaza namazı kılınabilir mi?
Tarih: 02.12.2010 - 00:00 | Güncelleme:

Soru Detayı

- Kazaya kalmış namazlar, sünnet namazlarına niyet edilerek kılınsa, hem sünnet terk edilmemiş olur hem de kaza namazları kılınmış olur, doğru mu?
- Kaza namazı borcu varken şükür namazı kılınabilir mi?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Hem kaza namazına hem de sünnet namazına birlikte niyet ederek namaz kılınmaz. Bu şekilde niyet edilse bile bu namaz kaza namazı yerine geçer, sünnet yerine geçmez.

Meşrû bir mazeretin dışında namazı kazâya bırakan kimse, bir hatâ işlemiş ve günaha girmiş olur. Bu itibarla kazâya kalan namazın, en kısa zamanda kılınması gerekir. Çünkü beş vakit namazın edâsı farz olduğu gibi, kazası da farzdır. Kazâya kalan namazın kılınmasıyla sadece borç ödenmiş olur. Günahın affedilmesi için de ayrıca tövbe istiğfar etmek lâzımdır.

Namaz borcundan bir an evvel kurtulmak için, hakkında Peygamberimiz (asm)'in hadisi bulunmayan nâfile namazların yerine kaza kılmak daha isabetli olur. Ancak, Hanefî mezhebine göre, hakkında hadis bulunan nafile namazların yerine kaza kılmak uygun değildir. Bu hususta Hanefî fıkıh kitaplarında şu hüküm yer alır:

“Kazaya kalmış namazları kılmak, nafile namaz kılmaktan çok daha ehemmiyetli ve çok daha uygundur. Fakat beş vakit namazın sünnetleri, kuşluk, tesbih, tahiyyetü’l-mescid ve evvabin namazı bundan müstesnadır. Yani bu sünnet ve nafileler, kaza namazları için terk edilmezler."(1)

Her şeyden evvel, namazlardan önce ve sonra kılınan sünnetler bir yerde farz namazların tamamlayıcısı hükmündedir ve Peygamberimiz (asm)'in şefaatine vesiledir. Bunun için, namazını kazaya bırakan kimse bir yandan namazlarını kaza etmekle borçtan kurtulurken, diğer taraftan da sünnetleri kılarak Peygamberimiz (asm)'e olan bağlılığını göstermiş olur.

Mesele Hanefî mezhebine göre böyle iken, diğer üç mezhebe göre, kaza namazı olan bir kimsenin nafile namazları ile meşgul olması, sünnet kılması caiz değil, haramdır.

Mâlikî mezhebine göre, üzerinde kaza namazı bulunan bir kimsein nafile namazı kılması haramdır. Ancak beş vakit namazların sünnetleri ile tahiyyetü’l-mescidin kılınabileceğine dair ruhsat vardır. Bunların dışında meselâ, teravih namazı ile meşgul olunduğu takdirde sevap alınsa da, kaza namazı geriye bırakıldığı için günah işlenmiş olur.

Şâfiî mezhebine göre de, üzerinde kaza namazı borcu olan bir insanın, bu namazları kılıp borcundan kurtuluncaya kadar gerek beş vakit namazların sünnetlerini, gerekse diğer nafileleri kılması haramdır. Çünkü bir an önce kazaların kılınıp bitirilmesi gerekir.

Hanbelî mezhebine göre ise, üzerinde kaza namazı olan bir kimsenin, nafile ile meşgul olması haramdır. Ancak vitir ile beş vakit namazın sünnetlerini kılması caizdir. Fakat, kazaları çoksa bunları da kılmayarak kaza namazlarıyla meşgul olması daha iyidir. Yalnız sabah namazının sünneti bundan hariçtir, onu kılmak gerekir.2

Netice olarak; kaza namazları fazla olan Hanefîlerin, sünnetleri terk ederek kaza namazı kılmalarında bir mesuliyet olduğu söylenemez. Gerek vakit namazlarının, gerekse diğer nafilelerin yerine kaza namazının kılınmasının uygun veya evlâ olmaması demek, “Sünnet yerine kaza kılmak caiz değildir.” mânâsına gelmez.

Ancak bununla beraber kaza namazları fazla olmayan kimseler ise, her farzdan sonra bir vakit kazâ namazı kılmayı alışkanlık haline getirirlerse güzel bir âdeti devam ettirmiş olurlar. Ayrıca Cenab-ı Hakk'ın mahşer günü eksik gelen farz namazları sünnetlerle tamamlayacağı hususunda rivayetler bulunduğunu da hatırdan çıkarmamak gerekir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Sünnet yerine kaza namazı kılınabilir mi?

Dipnotlar:

1. Mevlânâ eş-Şeyh Nızâm. el-Fetâvâl-Hindiyye. (Bulak: Matbaa-i Emiriyye, 1310), I/125; İbni Âbidin. 1493; el-Mezahibü’l-Erbaa, I/492; Halebî-i Sağîr, s.349.
2. el-Mezahibü’l-Erbaa, I/492.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet

Bu içeriği faydalı buldunuz mu?
Yazar:
Kategori:
Okunma sayısı : 300.000+

Yorumlar

emince

ben de bu siteyi yeni keşfettim. gerçekten çok güzel...

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
sinankerme

hoca tesbih çekerken camide kaza kılınır mı?

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Editör (ahmet)

Evet kılınır. Her namaz için belirli bir zaman veya mekan tayin edilmez. Yani ikindi namazının kazası ikindi vaktinde kılınır diye bir sınır yoktur. İstediğiniz zamanda kılınabilir.

Fakat kerahet dediğimiz zamanlarda kılınmamasına dikkat edilir. Bu vakitler de güneş doğduktan 45 dk sonraya, Güneş batmadan 45 dk. Önceye kadar ve Güneş tam tepede olduğu zaman (öğleye 30 dk. Kala) namaz kılınması hoş görülmemiştir. Bunların dışındaki bütün zamanlarda kaza namazı kılnabilir

Farz bir namazı vaktinde kılmaya eda, vakti geçtikten sonra kılmaya kaza, bozulan bir namazı tekrar kılmaya da iade denir.

Bir namaz ya bile bile kasden kılınmayıp kazaya bırakılır veya bir özürden dolayı kazaya kalır. Bir vakit namazı kasdî olarak kılmayıp kazaya bırakmak büyük bir günahtır. Böyle bir hareketten uzak durmalıdır. Bu çeşit bir hatanın işlenmesi durumunda bir an önce kaza edilmeli, borçtan kurtulmalıdır. Çünkü ölümün ne zaman gelip çatacağı belli olmaz. Ölüm gelip de hazırlıksız yakalarsa âhirete borçlu olarak gidilmiş olur.
Bu şekilde kılınmayan bir namaz her ne kadar kaza edilmekle borçtan kurtulunmuş olunsa da, işlenen günah için ayrıca tevbe istiğfar edip, Allah'tan af dikmek lâzımdır. Bunun için hem kaza, hem de tevbe edilmelidir.

Unutmak, uyku veya meşru bir mazeretten dolayı vaktinde kılınamayan namazlar da hatırlandığı veya meşru özür geçtikten sonra fazla vakit geçirmeden kaza edilmelidir.

Bazı özürler vardır ki, bu hallerde kılınmayan namazlar daha sonra kaza edilmezler. Kadınların âdet ve lohusalık hali, beş vakit devam eden sar'a veya cinnet hali bu çeşit özürlerdendir. Zaten âdet gören ve lohusa olan kadının namaz kılması caiz olmayıp haramdır.

Vakti içinde kılınmayan beş vakit namazın kazası farz, vitir namazının kazası vacip, sünnetin kazası da sünnettir. Kazası farz olan sünnet yalnız sabah namazının sünnetidir. Günün sabah namazı kazaya kalmış ise öğleye kadar kılınınca farzıyla birlikte sünneti de kaza edilir. Öğleden sonraya kalınca sünnet kılınmaz, sadece farz kaza edilir.

Zamanında kılınamayan bazı vakit sünnetleri de daha sonra kılınarak kaza edilir. Meselâ, cemaate yetişmek için öğle namazının ilk sünneti kılınamadığı takdirde, farzı kılıp iki rekât sünnetten sonra ayrıca kılınır. Cuma namazının ilk sünneti hutbeden önce kılınamadığı zaman, yine Cumanın iki rekât farzından sonra kaza edilerek kılınır, îki rekât kılınarak yarıda bırakılan öğlenin ve cumanın ilk sünnetleri aynen bu şekilde dört rekât olarak kaza edilir. Bu sünnetlerin dışındaki diğer vakit namazlarının sünnetleri kılınmadıkları zamanlar kaza edilmezler. Meselâ ikindi ve yatsı namazının sünnetleri farzdan önce kılınmadıkları zaman daha sonra kılınmazlar.

Kaza namazları, ne şekilde kazaya kalmış ise aynı şekilde kılınacaktır.
Sabah 2, öğle 4, ikindi 4, akşam 3, yatsı 4 ve vitir 3 rekat olarak kaza edilir.

Kaza namazları nasıl kılınır?

Vaktinde kılamayıp kazaya kalan namazları altı vakti bulan veya daha çok olan bir kimse kaza namazları arasında bir sıra gözetmediği gibi, kaza namazları ile vakit namazları arasında da bir sıra takibi yapmaz. Namaz kılmanın mekruh olduğu üç kerahet vaktinin dışında istediği ve müsait olduğu her zaman kılabilir. Çünkü kaza namazları için belli bir vakit yoktur. Meselâ, vaktinde kılınamamış olan bir ikindi namazı yatsıdan sonra, bir yatsı namazı da öğleden sonra kılınabilir.

Kaza namazlarını kılarken vakti belirlemeye gerek yoktur. Bu çok zor olacağından kolay olanı yapmak daha uygundur. Bir kaza namazı şöyle niyet edilerek kılınır:

Meselâ: "Vaktine yetişip de kılamadığım ilk öğle namazını" yahut "son öğle namazım Allah rızası için kılmaya niyet ettim." Böylece kazaya kalmış olan namazlar, ya ilk kazaya kalmış olanından başlanmış olur veya en son kazaya kalmış olanından başlanmış olur ki, her iki halde de belli bir düzene göre geçmiş namazlar kılınarak azalmış olur.

Daha kolay olması bakımından "Üzerimde olan bir öğle veya ikindi namazını kaza ediyorum" şeklinde niyet etmek de yeterlidir.
Bir vaktin namazı kaza edileceği zaman önce bir ezan okunur, sonra ikamet getirilerek kılınır. Birden fazla kaza namazı kılınacağı zaman da hepsi için bir ezan kâfi gelirken, her farz namazı için ayrı ayrı ikamet getirmek sünnettir.

Kazaya kalmış olan namazların kaç vakit olduğunu kesin olarak bilemeyen kimse, galip tahminine göre hareket eder. Sayı bakımından tam bir tahmin yapamıyorsa, üzerinde kaza namazı kalmadığı kanaatine varıncaya kadar kılar.

Aynı namazları kazaya kalmış olanlar bu namazı cemaatle kılabilirler. Fakat farklı farklı namazları kılmaya kalkanlar tek bir cemaat olamazlar; ayrı ayrı kılmaları gerekir.

Kaza namazlarını, mümkünse evde kılmayı tercih etmelidir. Şayet bu namazlar mazeretsiz olarak kazaya bırakılmışsa bir günah sayılacağından bunu teşhir etmek uygun olmaz.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
bahadır32

ALLAH RAZI OLSUN

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
nefise843

o zaman kazası olan kimse hanefilere göre gece teheccüde kalkarsa teheccüd namazı kılmayı mı niyet etsin kaza mı?

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
onefosstory

Benim kanaatim namaz her ne olursa olsun zamanında kılınmalı ve hakkı zamanında verilmelidir.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
melek42

ALLAH HEPİNİZDEN RAZI OLSUN.GÜNÜMÜZDE İNSANLAR KULAKTAN DOLMA BİLGİLERLE ÇOK YANLIŞ DAVRANIŞLARA MEYİL EDEBİLİYORLAR.BÖYLE BİR KANALIN OLMASI BİZLER İÇİN ÇOK FAYDALI.ALLAH SİZE GÜÇ VE KUDRET NASİP EYLESİN.ALLAHA EMANET OLUN.
SERHAT BAYRAM MERSİN

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
lehrerin

Allah bu siteyi kurandan bu siteye desteği olandan mehmet paksu hocadan binlerce kez razı olsun

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
cihatvar

günlerdir bu sorunun cevabını araştırıyordum. çok teşekkür ederim sizlere

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
yaseminbur

Ne kadar güzel bizleri böyle bilgilendiriyorsunuz. Boş zamanlarım benim için dolu dolu oldu. Çok seviniyorum. Allah hepinizden razı olsun.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
BLACKSAT

Allah Razı Olsun...

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
sezerer

ben namaza yeni başladım. çalışıyorum ve işyerim evimden uzak işyerimde namaz kılma fırsatım yok. ...

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
sinankerme

Allah Razı Olsun...

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Editör (hasanfidan)

Bir kaza namazı şöyle niyet edilerek kılınır:

Meselâ: "Vaktine yetişip de kılamadığım ilk öğle namazını" yahut "son öğle namazım Allah rızası için kılmaya niyet ettim." Böylece kazaya kalmış olan namazlar, ya ilk kazaya kalmış olanından başlanmış olur veya en son kazaya kalmış olanından başlanmış olur ki, her iki halde de belli bir düzene göre geçmiş namazlar kılınarak azalmış olur.

Daha kolay olması bakımından "Üzerimde olan bir öğle veya ikindi namazını kaza ediyorum" şeklinde niyet etmek de yeterlidir.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
sümeyra öz

allah razı olsun

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
tufani373

Bazı kimseler, sünnetleri kılarken hem kazaya hem de sünnete niyet edilerek kılınabilir, diyorlar. Yani sunneti kılarken aynı zamanda kazaya da niyet edilebilir mi?

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Editör (ahmet)

Hayır bir namaza iki farklı namaz niyeti yapılamaz. Kılınan nafile namazlara, nafile namaz diye niyet edilir. Bunların dışında kılacağı namazlara ise kaza namazı diye niyet eder. Bu da bize şu neticeyi verir:

Kaza namazı borcu olanlar nafile namazlara, nafile namaz diye niyet ederler ve bu namazlar farz olan kaza namazlarının yerine geçmezler. Farz olan kaza namazlarına ise, kaza namazı diye niyet edilir. Bunlarda nafile namaz yerine geçmez. Çünkü farz olan kaza namazları kılınırken, kaza namazı diye niyet edilip, hem kaza namazı hem de nafile namazı yerini tutsaydı, nafile namazlara nafile namaz diye niyet edilmemesi gerekirdi. Her namaz kendi ismiyle niyet edilerek kılınır ve bir namaza iki farklı namaz niyeti yapılamaz.

Konuyla ilgili bilgi almak için tıklayınız:

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
songul977

Bilgileriniz icin tesekkurler, sabah namazının kazası namazın hemen arkasına kılınabilir mi?

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Ahmet-İstanbul

Öncelikle şunu belirtmek isterim ki bu sitenin formatı çok ilgi çekici ve hakikaten bizlere epeyce faydası oluyor. Allah razı olsun. Ben kaza namazı kılarken şöyle niyet ediyorum. Mesela öğle namazı için 'Niyet ettim Allah rızası için ilk kazaya kalan öğle namazının farzını kılmaya'. Bu niyet uygun mudur?

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Editör (ahmet)

Sabah namazının farzından sonra güneş doğuncaya her namazın kazası kılınabilir. Bu nedenle hem sabah namazına ait kazalar hem de diğer farzlara ait kazaları sabah namazından önce veya sonra kılmanın bir sakıncası yoktur. Ayrıca kazaları ne kadar erken kılarsak o kadar erken sorumlukuktan kurtulmuş oluruz.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Babakartal

Değerli kardeşim, ben Almanyada küfür diyarında kalıyorum. Vakitler girince uygun biryere bir karton serip farzlarını olsun eda etmeye çalışıyorum. Sanırım iş verenin bu kadarına birşey demez. Önceden abdestli olursan farzı bir kaç dakika zaman alır. Allah ibadetlerimizi kabul etsin.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
olmezali1987

bu sitenin reklama ihtiyacı var. CENAB-I ALLAH YAR VE YARDIMCINIZ OLSUN.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
rümeysa375

tam aradığım bir yermiş çok faydalı rabbim emeklerini karşılığını versin

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
ayna_56

Allah razı olsun verdiğiniz bigiler için...

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
samets

ALLAH HEPİNİZDEN RAZI OLSUN BİZE BU GÜZEL DİNİ BAHŞEDEN CENABI HAKKA SONSUZ ŞÜKÜRLER OLSUN

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Editör (hasanfidan)

Her namazdan sonra o namazın kazası kılınabilir.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Rictrunks

Peki önce sünnet, sonra farz, sonra da kazayı kılabilir miyiz? Mesela önce ikindinin sünneti, sonra ikindinin farzı, sonra geçmişte kılınmayan ikindinin kazası şeklinde.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
a.yuksel

Merhaba Sevgili , Sorularlaislamiyet.com Yöneticileri Çok Güzel Bir Site Sunduğunuz İçin Teşekkür Ederiz... Saygılar ve Selamlar

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
merveakan

ben de şöyle niyet ediyorum; niyet ettim üzerimden geçen en son öğle namazının farzını kılmaya diyorum bu da olabilir.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Editör (ahmet)

Hanefilere gelince: Üzerinde ister az, ister çok, kaza borcu olan kimselerin, gerek farz namazlarla birlikte kılınan revâtib sünnetlerini, gerek Peygamber (s.a.s.) Efendimizin kılınmasını tavsiye buyurduğu terâvih, teheccüd, tesbih, duhâ, tahiyyetü'l-mescid, evvâbîn... gibi diğer sünnetleri kılmaları, -bu yüzden kaza borçlarının ödenmesi gecikmiş olsa bile-, efdal görülmektedir. Sünnet olmayan mutlak nâfile namaz kılmak da haram veya mekruh olmayıp; câiz ise de bunların yerine kaza kılmak efdaldir. (Ahmed b. Muhammed et-Tahtâvî, sh. 363; ibn Abidin, Reddu'l-Muhtar, 1/493, Bulak, 1272; el-Fetâvâl-hindiye, 1/125, Bulak, 1310)

Teheccüd namazı da aynı şekilde Peygamberimizin kıldığı ve tavsiye ettiği namazlardandır.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
ganialbayrak

Bilgiler için çok teşekkürler.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
vona7578

Kardeşlerim, benim de bir hayli kaza namazım var. Ben de bunları elimden geldiğince kılmaya ve bu borçlarımı ödemeye çalışıyorum. Tavsiyem kıldığınız namazları sayı olarak kaydedebilirsiniz. Bu sayı arttıkça kendinizi daha iyi hisseder ve geçmişteki pişmanlıklarınız inşallah azalır. Ayrıca, belki ömrüm bütün borçlarımı ödemeye yetmeyebilir, ama bizler Allah'a yüzümüzü döndükten sonra, sonsuz rahmet sahibi Allah(c.c) borçlarımızı da inşallah silecektir. Allah hepimizi rızasına kavuşmuş kullarından eylesin.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
mkamer

Kaza namazları ile uğraşmak, nafile namazları ile uğraşmaktan daha iyi ve daha önelidir. Fakat farz namazların müekked olsun olmasın, sünnetleri bundan müstesnadır. Bu sünnetleri terk ederek bunların yerine kazaya niyet edilmesi daha iyi değildir. Hatta kuşluk ve tesbih namazları gibi, haklarında nakıl bulunan nafile namazlar da boyledir. Bunlara da böyle nafile olarak niyet etmek evladır. Çünkü bu sünnetler, farz namazları tamamlar, bunların sonradan yerine getirilmesi mümkün değildir. Kaza namazlarının ise, muayyen vakıtlerı olmadığı icin onların her zaman yerine getirilmesi mümkündür. Bununla beraber namazları kazaya bırakmak günahtır. Bu günahdan mümkün olduğu kadar kurtulmak için sünnetleri feda etmek uygun olmaz. Böyle bir günahı işleyen kimsenin fazla ibadet ederek Allah’ın bağışlamasına sıgınması gerekirken, hakkında Peygamber şefaatinin tecelli etmesine vesile olacak bir takım sünnet ve nafileleri terk etmek nasıl uygun olabilir? Hem bir kısım vakıt namazlarını kazaya bırakmak, hem de diğer bir kısım vakıt namazlarını, kendilerini tamamlayan sünnetlerden ayırmak iki kat kusur olmaz mı? Hem sünnetleri, hem de kaza namazlarını kılmaya elverişli vakıt bulamadıklarını iddia edenler bulunursa, bunlar insaflı bir iddiada bulunmuş sayılmazlar. Boşuna yere en kıymetli zamanlarını harcayan insanlar, bilmem böyle bir iddiaya nasıl kalkışabilirler?... (Büyük İslam ilmihali s, 186 bolum 299 ...Ömer Nasuhi Bilmen)

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Yorum yapmak için giriş yapın veya kayıt olun