Cuma namazından sonra İhlas, Felak ve Nas surelerini okumanın hükmü nedir? Bu konuda hadis var mıdır?

Değerli kardeşimiz,

Namazların peşinden Allah'ı zikretmek, me'sur duaları yapmak ve istiğfarda bulunmak sünnettir. Bu dua ve zikirler sabah namazı ile ikindi namazında olduğu gibi ya farzdan sonra sünnet bulunmayan farzlardan hemen sonra veya öğle ile akşam ve yatsı namazlannda olduğu gibi, son sünnetleri bitirdikten sonra yapılır. Çünkü istiğfar, namazın noksanlarını karşılar, dua Allah'a yaklaştıktan sonra sevap ve ecirden hisse almaya bir yoldur.

Namazdan sonra Peygamberimiz (asm) değişik dualar ve zikirler okumuştur. Bu konuda gelen rivayetler şöyledir:

Namazın sonundaki zikirler gizli olarak yapılır. Ancak eğer imam cemaata öğretmek maksadını taşırsa, o takdirde öğreninceye kadar açıktan okuyabilir, veya açıktan zikir ve duada bulunabilir; istiğfar edebilir.

İmam namazın sonunda cemaata doğru döner, sol yanını mihraba doğru hafifçe döndürür.1 Hz. Semure şöyle demiştir:

"Hz. Peygamber (s.a.v.) namaz kıldırdığı zaman yüzünü bize doğru döndürürdü."2

1. Üç defa "estağfirullah" veya şöyle denir.

"Estağfirullah el azim ellezi lailahe illa huvel hayyul kayyum ve etubu ileyhi."

"Ulu olan, kendisinden başka ilah bulunmayan, Hay ve Kayyûm (ezelî ve ebedî hayat ile diri, zatı ve kemâliyle kaim yani yaratıklarının her an idare ve muhafazasında biricik hakim-i mutlak) olan Allah'a istiğfar eder beni affetmesini isterim."

Bunun dayandığı delil Sevban'dan rivayet edilen şu hadis-i şeriftir:

Hz. Peygamber (s.v.s) selâm verince -bir rivayete göre namazını bitirince- üç kere "estağfırullah" der ve şöyle söylerdi:3 "Allahumme entesselamu ve minkesselam tebarekte ya zel-celali vel ikram."

"Allahım! Sen Selâmsın. Bütün noksanlardan berisin, uzaksın. Dünya ve âhiret selameti senin inayet ve yardımınla olur. Sen mukaddessin, tazime gerçekten layık olansın. Ey celâl ve ikram sahibi olan yüce mabudum!"

2. Namazdan sonra Ayete'l-kürsî ile İhlâs Suresi, Muavvizeteyn (Felak ve Nas) ve Fatiha sureleri okunur. Bunun dayandığı delil Hüseyin b. Ali'nin rivayet ettiği şu hadistir: "Resulullah (a.s) şöyle buyurdu:

"Her kim farz namazların peşinden Ayete'l-kürsî'yi okursa diğer namaza kadar Allah'ın zimmetinde olur."4

Ebu Umame'den rivayet edilen haberde ise şöyle gelmiştir:

"Her farz namazın peşinden Ayete'l-kürsî ile İhlâs süresini her kim okursa, onun cennete girmesine ölümden başka bir şey engel olamaz."5

Ukbe b. Amir'den rivayet edilen başka bir hadis-i şerifte ise şöyle buyurulmuştur:

"Resulullah (a.s) bana her namazın sonunda Falâk ve Nâs sürelerini okumamı emretti."6

3. İbn Şihab ez-Zuhrî de şöyle demiştir:

“Cuma namazından sonra, imam selam verdikten hemen sonra, bir şey konuşmadan, İhlas, Felak, Nas surelerini 7’şer defa okuyan kimsenin malı, çocukları, diğer cumaya kadar korunmuş olur.” (bk. Kenzu’l-Ummal, h. No: 4985)

Fakat senet zincirinde İbn Lehia adlı bir ravi bulunduğu için bu rivayet zayıftır.

Dipnot:

1. ed-Dürrü'1-Muhtar, I, 595, el-Kavânînü'l-Fıkhıyye, 66, eş-Şerhus-Sağîr, I, 410 vd. el-Mühezzeb, el-Muğnî, I, 559 vd. Keşşaf, I, 426 vd.
2. Buhari ile Müslim ve Ebu Dâvud Bera b. Azib'den şu hadisi rivayet etmişlerdir. Bera şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (A.S.)'in arkasında namaz kıldığımız zaman onun sağ tarafında durmak isterdik, çünkü böyle olunca yüzü bize doğru dönük olurdu. " Neylü'l-Evlâr, II, 306
3. Bu hadisi Buharî dışında cemaat rivayet etmiştir. Neylü'l-Evtâr, II/ 300; Ahmed, Müslim, Tİrmizî
ve İbni Mace de Hz. Aişe'nin şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: "Resulullah (sav) selam verince ancak (Allahumme entesselamu ve minkes-selam tebarekte ya zelcelali veikram) diyecek kadar otururdu." (a.g.e, 305)
4. Bu hadisi Taberani rivayet etmiştir.
5. Bu hadisin isnadı sağlamdır. Üzerinde konuşanlar da olmuştur. Neseî ile Taberani de bunu rivayet etmişlerdir ve (Kul huvellahu ehad) ibaresini ilave etmişlerdir. İbni Hıbban da bunu Sahihinde rivayet etmiştir. Sübülü's-Selâm, I/200
6. Bu hadisin birkaç tane rivayet yolu vardır. Hadis hasen, yahut sahihtir. Ahmed, Ebu Dâvud, Nesai ve Tirmizî de bu hadisi rivayet etmiş olup Tirmızi garip demiştir. Bazı Hanbeliler: "Bir namazdan diğer namaza kadar bu duada kötülüklerin defedilmesi konusunda büyük bir sır vardır." demişlerdir.

(Prof. Dr. Vehbe Zuhayli, İslam Fıkhı Ansiklopedisi)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet