Ayette cennetin genişliği gökle yer arası, hadiste her derecenin gökle yerin genişliği kadar olması bir çelişki değil mi?

1) Rabbinizden bir bağışlanmaya ve eni, gökle yerin genişliği kadar olan, Allah’a ve Resûlüne inananlar için hazırlanan cennete yarışırcasına koşun. İşte bu, Allah’ın lütfudur. Onu dilediğine verir. Allah, büyük lütuf sahibidir.
HADİD-21 “Allah yolunda cihad edenler için Allah Taâlâ cennette yüz derece hazırlamıştır. Her derecenin arası yerle gök arası kadardır.” (Buhârî, Cihâd 4, Tevhîd 22. Ayrıca bk. Nesâî, Cihâd 18. )
- Ayet-i kerimede cennetin genişliği gökle yer arası kadar derken hadiste şehide yüz derece verileceği ve her derece gökle yerin genişliği kadar buyruluyor açıklar mısınız?
2) Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Cennetten Allah’ın dilediği kadarı kalacak, sonra Allah Teâlâ dilediklerinden onun için yeni halk yaratacaktır”. (Müslim-2848) Bu hadisin tefsiri nedir?

Değerli kardeşimiz,

1) Ayette cennetin eni/genişliği gök ile yerin genişliği kadar olduğu bildirilmiştir.

Hadiste ise, Allah yolunda cihad edenlere cennette yüz derece (genişliğinde) ve iki derece arasındaki genişlik ise, gök ile yer arası genişliği kadar bir yer verileceği ifade edilmiştir.

- Soruda yer alan “Ayet-i kerimede cennetin genişliği gökle yer arası kadar derken hadiste şehide yüz derece verileceği ve her derece gökle yerin genişliği kadar buyruluyor...” şeklindeki ifadede açık bir sehiv veya hata vardır. Çünkü ayette: “Cennetin genişliği gökle yer arası kadar.” denilmemiş, “gökle yer genişliği kadar” denilmiştir.

Hadiste ise, bunun aksine, “her derece gökle yerin genişliği kadar” denilmemiş, “her derece gökle yer arası genişliği kadar...” denilmiştir.

- Gök ile yerin  toplamından meydana gelen genişlik,  gök ile yer arasındaki mesafe genişliğiyle kıyaslanamayacak kadar geniştir.

Buna göre, ayette “cennetin tamamı, gök ile yerin tamamıyla” kıyaslanmıştır. Hadiste ise, cennetin yüz derecelik bir bölgesinde yer alan “iki derece arasındaki genişlik, gök ile yer arasındaki genişlikle karşılaştırılmıştır. Bu açıklamadan anlaşıldığı gibi, ayet ile hadis arasında bir çelişki yoktur.

2) Bu hadisin manası şudur:

Cennet çok geniştir. Hz. Âdem’den kıyamete kadar gelip geçen milyarlarca insan cennete girdiği halde ve zerre miskal imanı olanlar da en sonunda cehennemden çıkıp cennete girdikleri halde, yine de cennetin bazı bölgeleri boş kalır.

Cennet bu boş kalan taraflarıyla birlikte Allah’ın dilediği bir süreye kadar devam eder.

Daha sonra Allah, o boş yerleri doldurmak, oraya da bazı kimseleri yerleştirmek için yeni bazı mahluklar yaratır. Bu da Allah’ın bir lütfu olarak değerlendirilmelidir.

Yani, deliler ve çocuklar imtihana tabi tutulmadan cennete girdikleri gibi, bu yeni yaratılanlar da imtihansız cennete yerleştirilmiş olurlar.

Başka bir hadiste açıkça ifade edildiği gibi, bu hadisten de anlaşılıyor ki, cennete girmek yalnız iyi amellerin karşılığı değil, Allah’ın sonsuz rahmet ve kereminin bir tezahürüdür. (krş. Nevevi, Şerhu Müslim, 17/183-84)

- Bununla beraber, hadiste yaratılanların insan mı, cin mi, melek mi olduğu açıkça belirtilmemiştir.

Bu sebeple, orada yaratılacak olanların mutlaka insanlar olduğunu söylemek için kesin bir delilimiz yoktur.

Hatta, denilebilir ki, daha önce cennette yaratılan melekler, ruhaniler ve huriler cinsinden olma ihtimali daha kuvvetlidir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Cennetin tabakaları hakkında bilgi verir misiniz?..

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet