Erkeklerin namaz kılarken saçlarını bağlamaları mekruh mudur?

- Erkeklerde saçı lastik toka vb. şeylerle bağlamak caiz midir?
- İbn Abbâs (r.anhuma)'ın azadlı kölesi Kureyb'in rivayet ettiğine göre, Abdullah b. Abbâs, Abdullah b. El-Hâris'i saçını arkasına toplanmış olduğu halde namaz kılarken görünce arkasına durup başını çözmeye başlamış öbürü de (saçlarının çözülmesine musaade ederek) ona karşı çıkmamıştır.
- Abdullah b. el-Hâris namazını bitirince İbn Abbâs'a dönerek; "Benim başımdan sana ne?" demiş; (O da) şöyle cevap vermiştir: Ben Rasulullah (s.a.v.)'i; "Bu şekilde (saçlar arkada toplu olarak) namaz kılan, elleri arkada bağlı olarak namaz kılan kimse gibidir" buyururken işittim. (Muslim, Salât 122, 123; Ebu Davud, 647; Tirmizî, Mevâkît 54; Nesâî, İmame,23, 26; İbn Mâce, İkâme 45; Dârimî, Salât 51; Ahmed b. Hanbel, I, 457, IV, 122)
- Bu hadis-i şerifin izahı nedir?

Değerli kardeşimiz,

Soruda verilen kaynakların ilgili yerlerinde böyle bir bilgiye rastlayamadık.

- Tirmizi’de sorudaki hadiste yer alan “İbn Abbas ile Abdullah b. el-Hâris” yerine “Ebu Rafi ile Hz. Hasan” arasında geçtiğine yer verilmiştir. Tirmizi, bu konuda Ümmü Seleme ve İbn Abbas’tan da rivayet yapıldığını vurgulamış ve Ebu Rafi’in yer aldığı rivayetin “Hasen/iyi” olduğunu bildirmiştir.[bk. Tirmizi, Ebvabu’s-salat (Mevakit), 282. Ayrıca bk. Müslim, Salat, 232; Ebu Davud, Salat, 88; Nesaî, Tatbik, 57]

- Bu hadis rivayetleri sahih kabul edilmiştir.

- Heysemi de “saçı topuz yapma yasağı” ile ilgili Taberani’nin iki rivayetine yer vermiş ve bunların sahih olduğunu bildirmiştir. (bk. Mecmau’z-Zevaid, 2/86, 125)

- Abdullah b. Mesud bu konuda bir kimseyi uyarırken, konuyu şöyle açıklamıştır:

“Secde ederken saçını toplama! Çünkü serbest halde secdeye gidildiği zaman saçın her bir teli de secdeye varır ve sahibine sevap kazındır.” (bk. Mecmau’z-Zevaid, 2/125)

- İbn Abbas’tan yapılan diğer bir rivayete göre, Peygamberimiz (asm) şöyle buyurdu:

“Ben yedi uzuv üzerinde secde etmek, elbiseyi ve saçı toplamamakla emrolundum.” (Müslim, Salat, 227, 228)

- İmam-ı Nevevi’nin bildirdiğine göre, alimlerin büyük çoğunluğuna göre, saçı toplamak, elbiseyi toplamak (örneğin pantolonun paçalarını sıvamak) veya kolları sıvamak tenzihen mekruhtur. (bk. Nevevî, Şerhu Sahihi Müslim, 4/209)

- Saçı topuz yapılarak namaz kılan kimsenin durumu, "elleri arkada/omuzlarına bağlı olarak namaz kılan kimseye benzetilmesi”nin hikmeti şudur:

Secde ederken secdeye varması gereken yedi uzuvdan biri “eller”dir. Ellerini secdeye götürmeyen kimse bir mekruhu işlediği gibi, saçını toplayarak saç tellerinin secdeye varmasına engel olmak da bunun gibi mekruhtur. Çünkü bu durumda ne eller ne de saç telleri secdenin yapıldığına şahitli etmeyecek. (krş. Munavi, Feyzu’l-Kadir, 3/4)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet