Fatiha suresi 4. ayette meliki kıraati sahih mi?

- Suyuti’nin Fatiha suresi 4 ayette geçen maliki sözcüğünün meliki şeklindeki kıraatını Mervan bin Hakem tarafından icat edildiğini söylüyor.
- Bu kıraatlerin sıhhatini zedelemez mi? Bu rivayetler sahih mi? Gerçekten bu kıraatı Mervan bin Hakem mi icat etti? Sahabeden meliki okuyan var mı varsa bu rivayetlerin sıhhati nedir? Açıklayabilir misiniz?
- Rivayetler şu şekildedir Vekî, Tefsîr'inde, Abd b. Humeyd, Ebû Dâvûd ve oğlu, el-Mesâhifte, Zührî'den bildiriyor:
Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem), Hazret-i Ebû Bekr, Hazret-i Ömer, Hazret-i Osman ve diğer halifeler, bu ayeti, (maliki şeklinde okudular. Bu ayeti, (meliki şeklinde ilk okuyan Mervân b. el-Hakem'dir. Abdürrezzâk, Tefsîr'inde, Abd b. Humeyd ve İbn Ebî Dâvûd, İbnu'l- Müseyyeb'den bildiriyor: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem), Hazret-i Ebû Bekr ve Hazret-i Ömer, bu ayeti, (maliki) şeklinde mim harfini uzatarak okurlardı. Bunu, (meliki) şeklinde ilk okuyan Mervân b. el-Hakem'dir

Değerli kardeşimiz,

Fatiha suresindeki melik kıraati de malik kıraati de sahihtir.

Mâlik kıraatini Asım, Kisai, Yakup ve Halef okurken; Melik kıraatini de diğer imamlar okumaktadır.

Bu kıraati Mervan b Hakem'in icat ettiğine dair rivayetleri ihtiyatla karşılamak gerekir. Zira özellikle İbn Ebi Davud'da yer alan rivayetler, bunların bilimsel ve tarihsel gerçekliği olduğu için değil, tam aksine bu rivayetlerin senet açısından sıkıntılı olduğu ve bunlarla amel edilemeyeceğini bildirmek içindir. Çünkü bu tür eserler Kur'an'ın otantikliğine yönelik saldırıların dayandığı referansların problemlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Nitekim İbn Ebi Davud'da yer alan bir takım rivayetler spesifik olarak ele alınıp bu zafiyetleri ortaya konmuştur.

Ayrıca bu iki kıraat birçok sahih hadis kaynaklarında Hz. Peygamber (asm) Efendimizin her iki okuyuşu da icra ettiğine dair rivayetler var. Yine Ebu Amr'ın ravisi Duri'nin telif ettiği "Kıraatu'n-Nebi" isimli eserinde, bu tür rivayetler çokça yer almaktadır.

Diğer yandan Abdurrezzak tefsirinde böyle bir bilgi bulunmamaktadır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Kur'an'lar arasında binlerle ifade edilen kelime farklılıkları var; bunu ...
- Kıraat çeşitleri mushaflarda yer almış mıdır?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet