Resulullah kıraatini Bsmillahirrahmanirrahim ile başlatıyordu; ben Resulullah ile birlikte namaz kıldım, Bismillahirrahmanirrahimi okuduğunu işitmedim, gibi rivayetler tezat değil midir?

Değerli kardeşimiz,

Mezheplerin farklı olmasının sebeplerinden biri de bu farklı hadis rivayetleridir. Her tezat teşkil eden hadislerden birini uydurma saymak diye bir kural yoktur. Çünkü hadisin uydurma olması, ancak rivayet zincirinde yalancı kimselerin bulunması halinde düşünülebilir. Hepsi de aynı şekilde dürüst ve sika / adaletli ve zabtı sağlam olan ravilerin rivayetlerinden birini tercih ettikleri için, mezheplerde farklı görüşler ortaya çıkmıştır.

Örneğin -namazdaki teşehhüd konusunda- Şafiiler, İbn Abbas’tan gelen rivayeti, Hanefiler ise, İbn Mesud’dan gelen rivayeti benimsediler. Hiçbir alim bu rivayetlerden birinin uydurma olduğunu söylememiştir. Aksine bu iki rivayet de sağlam rivayetlerdir. Nitekim, büyük bir muhaddis ve bir Şafii alimi olan İmam Nevevî bu her iki rivayetin de sağlam olduğuna işaret ettikten sonra, İbn Abbas’tan gelen rivayette “el-mübarekat” kelimesi fazladan yer aldığı için “sikanın ziyadesi de makbul olduğundan” Şafiiler bunu tercih ettiklerini söylemiştir.

Bizim tavsiyemiz şudur:

İslam’ın hükümlerini ayetlerden ve hadislerden kendimiz çıkarmaya kalkışmayalım. Tabii ki prensip olarak rivayetlerden birinde yer alan ravilerden biri zayıf olursa sağlam olanı tercih edilir. Çünkü bizden önceki alimler bu işi didik didik etmiş ve ona göre belli bir içtihada yer vermiş ve tercih sebebi olarak gördüğü bazı nüanslarla bir hususa karar vermişlerdir. Asr-ı saadete daha yakın, bulundukları zaman daha temiz, iman şuuru daha güçlü, hamiyet-i diniyeleri, Allah’a olan saygıları ve amelleri bizimkinden bin defa daha fazla olduğundan, onların verdiği hükümlere bağlı kalmak en ihtiyatlı yoldur.

Son olarak şunu söyleyelim ki, bu farklı rivayetlerden Hz. Peygamber (a.s.m)’in bazı zamanlarda besmele çekmeden, diğer bazı zamanlarda ise besmele çekerek kıraate başlamış olduğunu da anlayabiliriz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet