İnsan kendi iradesiyle gülmüyor mu?

- Kur'an'da yazılı ki, güldüren de odur, ağlatan da; insan kendi iradesiyle gülmüyor mu?

Değerli kardeşimiz,

"Doğrusu güldüren de ağlatan da odur." (Necm, 53/43)

Ayet, yaratmanın Allah’a ait olduğunu vurgulamak içindir; insan iradesini yok saymak için değildir. İsteyen insandır, yaratan Allah’tır. Ayrıca ayetin sadece dünya hayatını değil, ahiret hayatını da ifade eden geniş bir anlamı vardır.

Hayatın safhalarından iki zıt durum ki biri neşe alâmeti, biri acı; biri sevap defteri, biri azab; biri cenneti ifade eder, biri cehennemi; biri Cilve-i Cemal (güzelliğinin yansıması) biri Cilve-i Celal (Celal sıfatının yansıması)'dır. (Elmalılı Hamdi Yazır, ilgili ayetin tefsiri)

Ayrıca kullarında gülmeyi ve ağlamayı yaratan Allah olduğu gibi, birbirinden farklı olan ağlama ve gülmenin sebeplerini yaratan O'dur.

Burada, "güldüren ve ağlatan" fiillerinin mef'ulleri zikredilmemiştir. Çünkü bu iki kelime, güç yetirilen şeyi ortaya koymak için değil, Allah'ın kudretini anlatmak için getirilmişlerdir. Dolayısıyla mef'ûle gerek yoktur. Nitekim birisi “Alıp vermek falancanın elindedir. O isterse verir, isterse vermez." der ve verilip verilmeyecek şeyi bildirmeyi kastetmez.

O hikmet sahibi yaratıcıdır ki, kullarını hikmetin gereğine göre (güldürdü ve ağlattı.) onlarda gülmek ve ağlamak kuvvetini yarattı. Yarın ahirette de mümin kullarını tam bir ferahlığa ulaştırarak güldürecektir. Kâfirleri de ebedî azaba uğratarak ağlatacaktır. Salih amellerde bulunanlar, ruhanî bir sevince, bir gönül neşesine naildirler, kötü amellerde bulunanlar da üzüntü içinde yaşayarak korkunç istikballerini düşünerek ağlayamaya layıkdırlar.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet