"Artık kim Rabbine âhirette kavuşacağını umuyorsa, makbul ve güzel işler işlesin ve sakın Rabbine ibadetinde hiç bir şeyi O’na ortak koşmasın."(Kehf, 18/110) ayetini açıklar mısınız?

- İbadette ortak koşmak ne demektir?

Değerli kardeşimiz,

"De ki: 'Ben sadece sizin gibi bir insanım. Ancak şu farkla ki bana “Sizin ilahınız tek İlahtır.” diye vahyediliyor. Artık kim Rabbine âhirette kavuşacağını umuyorsa, makbul ve güzel işler işlesin ve sakın Rabbine ibadetinde hiçbir şeyi O’na ortak koşmasın.'"(1)

Şüphesiz ki Hz. Muhammed (asm) bir insandır. O, sadece kendisine vahyedilenleri bilir. Ona vahyedilenlerden biri de bütün insanların tanrısının bir tek tanrı olduğu gerçeğidir.

İslâm'a göre en büyük günah Allah'a ortak koşmaktır; yani Allah ile birlikte başka varlıkların da tanrı olduklarını kabullenmek ve onlara kulluk etmektir. Kur'an ıstılahında buna "şirk" denilmiştir ki Allah bunu kesinlikle affetmeyeceğini bildirmiştir.(2)

Şirkin açığı olduğu gibi gizlisi de vardır. Allah'tan başkasına tapmak, ondan yardım dilemek, ilahmış gibi itaat etmek, korumasına sığınmak ve benzeri davranışlar açık; gösteriş için Allah'a ibadet etmek de gizli şirk sayılmıştır. Nitekim hadislerde bundan "küçük şirk" diye de bahsedilmiştir. Hz. Pey­gamber (asm) şöyle buyurmuştur:

"Sizin hakkınızda en çok korktuğum şey küçük şirktir." Ashap "Ey Allah'ın resulü! Küçük şirk nedir?" diye sormuşlar. Resûlullah, "Gös­teriştir." diye cevap vermiş ve buyurmuştur ki, "Kıyamet gününde Allah Teâlâ in­sanlara amellerinin karşılığını vereceği zaman, riyakârlara şöyle diyecek: 'Dünyada kendilerine gösteriş yaptığınız kimselere gidin, bakın bakalım onların katında her­hangi bir mükâfat bulabilecek misiniz?'"(3)

Taberi bu âyet-i kerimeyi izah ederken şöyle diyor: "Kişi yaptığı ameli görünüşte Allah için yapar fakat içinden o amelle Allah'ın rızasından başka bir maksat taşırsa riyakâr olur. Ve böylece rabbine ibadette ona ortak koşmuş olur."

Abdullah b. Abbas da burada ifade edilen "İbadette Allah'a ortak koşma"yı, "gösteriş için ibadet etme" olarak izah etmiştir.(4)

Peygamberimiz (asm) başka bir hadis-i şerifinde kişinin, amel işlerken Allah'a nasıl ortak koşmuş olacağını beyan ederken şöyle buyuruyor ki:

"Kim gösteriş için namaz kılarsa şirke düşer. Kim gösteriş için oruç tutarsa şirke düşmüş olur. Kim gösteriş için sadaka verirse şirke düşmüş olur"(5)

Dipnotlar:

1. Kehf, 18/110.
2. Nisâ, 4/116.
3. Müsned, V, 428; Kur’an Yolu:III/499.
4. Taberi, Tefsir, İlgili ayetin tefsiri.
5. Ahmed b. Hanbel, Müsned, C: 4, S: 126.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet