'Dinde aşırı gitmekten sakının. Çünkü sizden öncekiler ancak dinde aşırı gitmekle yok oldular.' Bu hadis-i şerifi açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Dinimizin kolaylık gösterdiği konularda, o kolaylığı bırakıp daha zorunu yapmak kişiyi sıkıntıya sokabilir. Mesela, üzerimiz de bir damla bile pislik olmaması iyi bir şeydir.

Ancak hiçbir pislik olmayacak diye uğraşırken namazımız geçiyor veya temizlik yapacağız diye avret mahallimizin açılmasına ve görünmesine sebep olabiliriz. Madem avuç içi kadar pisliğe müsaade edilmiş, ondan istifade edip zorlaştırmayacağız. Ancak tam temizlik mümkünse ve zarara yol açmıyorsa, elbette temizlenmek en iyisidir.

Hadisi en mükemmeli aramayın, diye anlamak yanlış olur. İfrat ve tefrit, yani aşırılık da, önem vermemek kadar tehlikelidir. Mesela, bazı insanlar ibadetleri özellikle sünnetleri önemsemiyor. Bu yanlış olduğu gibi, Hz. Peygamber (asm)'in ibadet hayatını az görüp daha çok yapmaya çalışmak da iyi değildir. Nitekim bazı sahabeler aynı anlayışla geceleri namaz kılmış ve her gün oruç tutmuş, bunun üzerine Peygamberimiz (asm) onları uyararak kendinin örnek alınmasını istemiştir. Gece sabaha kadar ibadetle meşgul olup, sabah namazına uyuya kalmak doğru değildir.

Yine suyun olmadığı bir yerde, teyemmümle namazı kılmak yerine mutlaka suyu bulacağım anlayışı, kolaylıkla ve beğenmemek manasına gelebilir. Eğer bir insan Hz. Peygamber (asm)'in yaptığını yapmaya gayret ediyorsa bu aşırılık değildir. O, bazen ibadet eder bazen uyur bazen çalışır, alışveriş yapardı. Biz de dünyayı tamamen terk etmeden, ama ibadetlerimizi de ihmal etmeyerek ona benzemeye çalışmalıyız. Bu manada, ibadetlerinde ve günahlardan kaçınmada Hz. Peygamber (asm)'e uyan bir kimseye aşırı gidiyor denilmez. Ayrıca kişi kendi için sıkı davransa bile başkasına müsamahalı davranmalıdır. Yani kendisi takvayı esas alırken, başkasını fetvaya göre hareket etmesini kınamamalıdır. (bk. Nevevi, Şerhu Müslim, 1/78-79, Beyrut, 1988)

İlave bilgi için tıklayınız:

"Dinde aşırılıktan sakının. Sizden öncekileri, dinde aşırılıkları helâk etmiştir!" hadisin anlamı nedir?..

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet