"Kıyamet günü Allah, her Müslümana bir Yahudi veya Hristiyan verir ve 'Bu senin cehennemden kurtuluş fidyendir.' buyurur." hadisi nasıl anlaşılmalıdır?

Değerli kardeşimiz,

Ebû Mûsâ el-Eş'arî radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

"Kıyamet günü Allah, her Müslümana bir Yahudi veya Hristiyan verir ve 'Bu senin cehennemden kurtuluş fidyendir.' buyurur." (Müslim, Tevbe 49)

Müslim'in yine Ebû Mûsâ radıyallahu anh'den bir başka rivayetinde, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:

"Kıyamet günü bazı Müslümanlar dağlar kadar günahlarla gelir, Allah da onları affeder." (Müslim, Tevbe 51)

İlk bakışta bu hadisten, Müslümanların yerine yahudi ve hıristiyanların ya da kâfirlerin azap çekeceği gibi bir mâna anlaşılmaktadır. Halbuki bu doğru değildir. Zira yüce Rabbimiz,

 "Kimse kimsenin günahını yüklenmez." (bk. En'âm, 6/164; İsrâ 17/15; Fâtır, 35/18; Zümer, 39/7; Necm, 53/38)

buyurmak suretiyle, suçu kim işlemiş ise cezâyı da sadece onun çekeceğini bildirmiştir. O halde bu rivayeti nasıl anlamamız gerekmektedir?

Hz. Ebû Hüreyre'nin rivayet ettiği bir başka hadiste (bk. İbni Mâce, Zühd 39) "herkesin hem cennette hem de cehennemde bir yeri olduğu" bildirilmektedir. Bu sebeple bir Müslüman cennete girince onun cehennemdeki yerini bir kâfir doldurur. Öte yandan Allah Teâlâ cehennemi dolduracağını bildirmiş ve bunun için de bir sayı takdir etmiştir. Kâfirler küfürleri sebebiyle cehenneme girip orayı doldurunca, bir anlamda Müslümanların fidyesi olmuş olurlar. Aslında onlar Müslümanların yerine azap çekmek için değil, kendi küfürlerinin cezâsını çekmek üzere cehenneme girmişlerdir. Bu da cehennemden âzâd edilen Müslümanlar için bir çeşit kurtuluş fidyesi demektir.

Bu hadisin doğru anlaşılabilmesi için şu ihtimal de akla gelmektedir: Kâfirlerin açtığı kötü bir çığır ve yolu bazı Müslümanlar da takip edecek ve günaha gireceklerdir. Ancak onların bu kötülüklerine vesile oldukları için, o çığırı açan kâfirler ayrıca vebâl yükleneceklerdir. Kıyamet günü Allah Teâlâ Müslümanları affettiği zaman, kâfirler  Müslümanları yanılttıkları için ayrıca yüklendikleri günahları ile cehennemde cezâlandırılacaklardır.

Şunu da hatırlatmakta fayda görüyoruz: İslamiyet'ten haberi olmayanların sorumlu olmayacağını bildiren görüşler vardır. Buna göre, soruda geçen Yahudi veya Hristiyan, islamiyet'ten haberi olduğu hâlde inanmayandır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- “Fetret” ne demektir, İslam alimlerine göre dinden haberi olmayanların durumu ne olacaktır?

- İmam ı Gazali'ye göre Fetret Devrindekilere benzerlerinin durumları nedir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet