Cuma namazından sonra zuhr-i ahir namazı kılınması gerekli midir, nasıl kılınır?

Cuma namazından sonra zuhr-i ahir namazı kılınması gerekli midir, nasıl kılınır?
Tarih: 07.07.2006 - 15:23 | Güncelleme:

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Cuma namazının hikmetlerinden birisi de Müslümanların birlik ve beraberliklerini temin etmek, birbirleriyle olan bağlarını daha da kuvvetlendirmektir. Bu hikmetten dolayıdır ki, İslâmın ilk devirlerindeki ulemâ, Müslümanların ayrı ayrı câmilerde cuma namazı kılmalarına razı olmamış; bulundukları yerleşim merkezinde birden fazla cami bulunsa da cuma namazını bütün Müslümanların tek câmide kılmalarını istemişlerdir.

Ancak zamanla Müslümanların sayısı arttı. Yerleşim merkezlerinin nüfusu kalabalıklaştı. Neticede bir köyde veya şehirde bulunan Müslümanların bir câmide cuma namazı kılmaları imkânsız hâle geldi. Müslümanlar ayrı yerleşim merkezinde de yaşasalar, farklı câmilerde kılmak zorunda kaldılar.

Bu durum âlimler arasında farklı içtihadlara sebep oldu. Bazı âlimler, aynı şehirde farklı yerlerde cuma namazının kılınamayacağını, “Bir şehirde iki veya daha fazla yerde cuma namazı kılınmış ise, iftitah tekbirini önce getiren cemaatin cuması geçerlidir.” ifadeleriyle belirtmişlerdir.(1)

Fakat, İmam Muhammed, bir rivâyete göre İmam-ı Âzam’ın görüşlerinden hareket eden daha sonraki ulemâdan İmam Serahsî başta olmak üzere birçok âlim, cuma namazının bir şehirde bulunan her câmide kılınabileceğine dâir fetva vermişlerdir.(2)

Meselâ İmam Serahsî şöyle der:

“Ebû Hanife’nin mezhebinden sahih rivâyete göre, bir şehrin bir veya daha fazla mescidinde cuma namazını kılmak câizdir. Biz bununla amel ederiz.”

İbni Âbidin’in bu husustaki görüşü de şöyledir:

“Cuma namazının muhakkak surette, sadece bir yerde kılınması lâzımdır denilirse, bunda açık güçlük vardır. Çünkü bu durumda cumaya gelenlerin pek çoğunun uzun yol yürümesini gerektirir. Halbuki, çeşitli yerlerde cuma namazının kılınamayacağına dâir delil yoktur. Bilâkis zaruret meselesi böyle bir şartın bulunmamasını gerektirir. Hususan şehir büyük olursa, böyle bir şart bahis mevzuu olamaz.” (3)

Diğer taraftan, bu içtihadî bir mesele olduğundan, İmam Şâfiî Hazretleri Bağdat’da birden fazla câmide cuma namazının kılındığını gördüğü hâlde buna itiraz etmemiştir.

Evet, tek bir câmide cuma namazı kılmanın mümkün olmadığını, farklı câmilerde de cuma namazı kılmanın câiz olduğunu söyleyen âlimlerin görüşü daha ağırlıktadır. Zâten fetvâ da bu görüşe göredir. Bugün bizler bu fetvaya göre âmel etmekteyiz.

Buna göre, esas itibariyle cuma namazından ayrı olarak zuhr-i âhir adında bir namazın kılınması gerekli değildir. Fakat bu husustaki içtihad farklılığını da göz önüne alarak, cuma namazının dört rekât son sünnetinden sonra zuhr-i âhir adıyla dört rekât daha namaz kılınmaktadır. Buna da şöyle niyet edilmektedir:

“Niyet ettim zuhr-i âhir namazını kılmaya” veya “Vaktinde yetişip henüz üzerimden düşmeyen son öğle namazını kılmaya niyet ettim.”

Bu namaz öğle namazının farzı gibi kılınabileceği gibi, dört rekâtlık bir sünnet gibi de kılınabilir. Böyle bir namazın kılınmasına da şu husus gerekçe olarak gösterilmektedir: “Şayet cuma namazı sahih olmamış ise, bu dört rekât ile o günün öğle namazı kılınmış olur.”

Sonuç olarak, cuma namazından başka ayrıca dört rekat daha namaz kılanlara bir şey denilmesi doğru olmadığı gibi, kılmayanlara da diyecek bir şey yoktur.

Dipnotlar:

1. Şurunbillali ve Ebu’l-Zeyd eş-Şiblî. el-Miftâh Şerhu Nûru’l-İzah. s. 98.
2. el-Feteva’l-Hindiyye, 1:145.
3. İbni Âbidin, 1:541.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet

Bu içeriği faydalı buldunuz mu?
Yazar:
Kategori:
Okunma sayısı : 100.000+

Yorumlar

sevko

AMELLERİMİZİ HAYIR VEYA ŞER YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE BİZ ALLAHÜ TEALANIN KULLARININ AKIL, MANTIK VE KALBİ YORUMLARINA TABİ OLARAK HAYIR YAPTIĞIMIZA ŞÜPHEMİZ YOKSA; ALLAHIN KABÜLÜNDEN BAŞKA BİR BEKLENTİMİZ OLMAMALIDIR.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
mg57murat

ECDADIMIZ BU ZUHR-İ AHİR NAMAZINI HİÇ BİLMİYEREK Mİ KILDILAR VEYA BU NAMZI KILAN ALİMLERİMİZ ŞİMDİKİ ALİMLERDEN DAHAMI AZ TAKVA SAHİBİ İDİLER.

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
yunus-emre23

Cuma namazının vaktinde görevim gereği okulda olmam gerekiyor. Her ne kadar memurlar için düzenleme yapılıyorsa da yine de öğretmenler olarak bize denk gelmiyor. Özellikle ilkokullar genelde öğleden sonra olduğu için son senelerde görevimizi aksatmak zorunda kalıyoruz. Bu durumda öğrencilerimizin başına bir iş gelirse sorumlu olur muyuz? Yani sınıfta olmamız gerekirken Cuma farzını eda için gittiğimiz için. Ortalama yarım saate yakın bir zaman az değil...

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Editör (hasanfidan)

Hem hizmet hem de ekmek kapısı olan göreviniz içinde Cuma için izin verilmiyorsa yetişemedeğiniz günlerde öğle namazını kılarsınız.

Prof. Dr. Hayrettin Karaman

Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Yorum yapmak için giriş yapın veya kayıt olun