Gemide namaz nasıl kılınır ve kıble tayini nasıl yapılır?

Değerli kardeşimiz,

Hareket halinde olan bir gemide ayakta durup kılmak mümkünse öyle yapılır. Mümkün olmadığı takdirde yüzünü kıbleye çevirip iftitah tekbiri getirdikten sonra oturarak kılar. Bu durumda gemi hangi cihete doğru yol alırsa alsın farketmez.1

Hareket halindeki gemide ayakta durup kılmak mümkün olduğu halde oturarak namaz kılmak mekruhtur. Bu, İmam Hanife'ye göredir. İmameyne göre caiz değildir.

Ancak deniz fazla çalkantılı olup gemi baş döndürecek veya ayakta denge sağlayamayacak kadar sallanıyorsa, o takdirde oturarak kılmakta bir sakınca yoktur.2

Ne varki limanda demir atan gemiden çıkıp dışarıda namaz kılma imkânı varsa, o takdirde çıkmak gerekir. Aksi halde caiz olmaz.

Müctehid imamlar bu konuda ictihadda bulunurken bugünkü büyük gemiler yoktu. Mavna ve benzeri vasıtalar ayarında bir takım gemiler yapılabiliyordu. Bilindiği gibi küçük çapta olan bu tür gemiler körfezde demir atıp dursa bile, hafif bir çalkantıyla sallanıp dururdu. Bugünkü büyük gemiler bundan çok farklıdır. Liman ve körfezlerde demirlendiğinde gerek güvertelerinde gerek oda ve salonlarında ayakta durup rahatlıkla namaz kılam imkânı vardır.

O halde gemi hareket halinde iken içinde gerek oturarak gerekse ayakta durarak namaz kılındığında, kıbleden ayrılmamaya çalışmak gerekir. Yani gemi başka cihete yönemişse namaz kılan hafif bir hareketle kıbleye yönelerek namazını tamamlar.

Özellikle bugünkü gemilerde böyle yapmak mümkündür. Aksi halde namaz caiz olmaz. Küçük gemi veya mavna ve benzeri vasıtalarda bu mümkün olmadığı takdirde vasıtanın yöneldiği tarafa yönelik vaziyette kılınır.

Gemi ve benzeri deniz vasıtalarında, rüku ve secde yapma imkânı olduğu takdirde, baş işaretiyle namaz kılamk caiz değildir.

Kaynaklar:

1. El Muhit / Serahsi - Fetava-yi Hindiyye.
2. Et-Tehzib - El - Mebsut / Şemsüleimme Serahsi.

(bk. Celal YILDIRIM, İslam Fıkhı) 

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet