Sabah namazına kalkmayanların, şeytan kulağına bevl eder, sözü hadis midir?

Değerli kardeşimiz,

Böyle bir rivayet vardır, şöyle ki:

Bize, Osman b. Ebî Şeybe ile İshâk rivayet ettiler. Os­man dedi ki: Bize Cerîr, Mansûr'dan, o da Ebû Vâil'den, o da Abdullah'dan naklen rivayet etti. Abdulah şöyle demiş: Resûlüllah (Sallallahü aleyhi ve Sellem) 'in yanında, bir gece tâ sabaha kadar uyuyan bir adamın Iâfı edildi. Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem):

«Bu, öyle bir adamdır ki, şeytan onun kulaklarına.» yahut: «Kulağına bevl etmiştir,»

buyurdular. Bu hadîsi Buhâri «Kitâbu't-Teheccüd», «Kitâbü Bed-i'l-Halk» ve «Sifatü İblis» de; Nesâi ile İbni Mâce dahî «Namaz» ba­hislerinde muhtelif râvîlerden tahrîc etmişlerdir.

Buharî'nin rivayetinde: «Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) 'in yanında bir adamın lâfı edildi de: O sabaha kadar uyur; namaza kalk­madan sabahlar dediler. Bunun üzerine Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem):

"Onun kulağına şeytan bevl etmiş." buyurdular.» denilmektedir.

Hadîsin zahirine bakılırsa, o kimsenin kalkmadığı namazdan murâd, farz namazdır. Babımızın rivayetinde Resûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in, kulaklarına mı yoksa kulağına mı dediğinde râvî şekketmişdir.

Şeytanın kulağa bevletmesinden ne kasdedildiği ulemâ arasında ihti­laflıdır.

Hattâbî'ye göre, bu cümle bir temsildir. Uyuyan kimsenin ağır ve derîn bir uykuya dalması ve namazdan gafil kalması, kulağına bevl edilip de işitmez olan ve hissi fesada uğrayan kimsenin hâline benzetilmişdir. Hattâbî bu sözün hakikat olabileceğine de ihti­mâl vermiş: «Eğer murâd hakîkaten şeytanın bevli ise bu da inkâr edile­mez...» demişdir.

Tahâvî: «Bu söz şeytanın o kimseye tehakkümünden ve o kim­senin şeytana râm olmasından istiaredir.» diyor.

Bâzıları: «Bu söz şeytanın, o kimse ile alay ve istihza etmesinden ki­nayedir. Çünkü bir şeyle alay eden kimsenin, o şey'in üzerine bevl etme­si âdetdir. Onu son derece hakîr gördüğü için adetâ bevl yeri olan hela yerinde kullanır.»  derler.

İbni Kuteybe (213-276) ye göre bevlden murâd, ifsâd etmekdir. Araplar bevl kelimesini ifsâd etmekden kinaye olarak kullanırlar.

Uyku meselesinde gözün zikredilmesi daha münâsip olduğu hâlde, bu hadîsde kulağın zikredilmesi Tıybi 'nin beyânına göre, uykunun ağırlığına işaret içindir. Çünkü intibah yeri kulaklardır. Burada neca­setlerden de bevlin zikredilmesi deliklere ve damarlara kolayca akıp gir­diği içindir. Bu suretle bütün âzâya bir tembellik verir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet