Bir zaman gelecek, zenginler gezmek, orta halliler ticaret, alimler riya ve gösteriş, fakirleri ise dilenmek için hacca giderler, anlamında bir hadis var mıdır?

"İnsanlar üzerine bir zaman gelir ki, zenginler tenezzüh (seyahat) için, orta halliler ticaret için, alimler riya ve gösteriş için, fakirleri ise dilenmek için hacc ederler." mealindeki bu hadîs sahih mi?
- Eğer, bu hadîs sahihse, hadîste belirtilen zaman ahir zaman mı, yoksa bütün zamanları içine alır mı?

Değerli kardeşimiz,

Evet, bu analmda bir hadis rivayeti vardır:

"İnsanlar üzerine bir zaman gelir ki, zenginler tenezzüh (seyahat) için, orta halliler ticaret için, alimler riya ve gösteriş için, fakirleri ise dilenmek için hacc ederler."

Bu hadisi Hatib-i Bağdaid (Tarihu Bağdad, 10/295) ile Deylemi (el-Firdevs, 5/444) Hz. Enes’ten rivayet etmiştir. Ayrıca, bk. Kenzu’l-Ummal, h.no:12362-12363; Aclunî, 2/494.

Hadisin göstergeleri Asr-ı saadetten sonraki bazı zamanlarda da olma ihtimali olmakla beraber, bunun daha çok ahir zamanda, yani bizim zamanımızda olacağına yormak gerektiğini düşünüyoruz.

Hadisin sıhhat derecesi:

Hadisin senedinde Ferkad es-Senci adındaki ravi, hata yapan birisi olarak bilinir. Bu sebeple, Yahya el-Kattan, Ahmed b. Hanbel, Buhari, Nesai, Tirmizi, Yakub b. Şeybe, İbnu’l-Medîni, İbn Sa’d, Ebu Hatim gibi hadis otoriteleri tarafından zayıf / hadis rivayeti itibariyle makbul olmayan biri olarak kabul edilmiştir. (bk. İbn Hacer, Tehzib, 8/263).

Zeynu’l-Iraki de bu rivayette meçhul bir ravinin olduğunu belirterek zayıf olduğuna işaret etmiştir. (bk. Tahricu Ahadisi’l-İhya -onunla birlikte- 1/310)

Bu hadis rivayeti hadis kriterleri bakımından zayıf olsa da zamanımızda bu tür hac ziyaretlerinin olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda, manasının sahih olduğunu söyleyebiliriz.

Önemli bir not: Bize düşen husus, insanlara suizan etmemek ve kimseyi bu tür şeylerle itham etmemektir. Sadece kendimize dikkat etmemiz gerekir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet