Veli insanlar kimlerdir?

Değerli kardeşimiz,

فَوَجَدَا عَبْدًا مِنْ عِبَادِنَٓا  “Nihayet kullarımızdan bir kul buldular.” (Kehf, 18/65)

Ayet, Hz. Musa ve yanındaki yol arkadaşı olan Yuşa’nın Allah kullarından bir kul olan Hz. Hızır'la buluşmalarını anlatır.

Hz. Peygamber (asm) veli zâtları şöyle tarif eder:

“Onlar görüldüğünde Allah hatırlanır.” (İbn Mâce, Zühd, 4)

Onlar sözü Rabbanî, siması Rahmanî mübarek insanlardır. Allah katında seçkin olmaları dinin inceliklerine riayet etmelerindendir. Cenab-ı Hak onları şöyle anlatır:

“Kulum bana nafilelerle yaklaşır, öyle ki ben onun gören gözü, tutan eli, işiten kulağı, yürüyen ayağı olurum.” (Buhârî, Rikak, 38)

Peygamberlerde mucize olması misali, velilerde de keramet olur, yani zaman zaman kendilerinde sıra dışı harika haller zuhur edebilir. Mesela, veli bir zatın az bir ikramından nice insan tok olarak kalkabilir, sohbet ettiği kimselerin zihinlerindeki sorulara daha onlar sormadan cevap verebilir…

Hz. Peygamberin (asm) “Sizden önceki ümmetlerde ilhama mazhar kişiler vardı. Eğer ümmetimden de öyle birisi varsa, işte o Ömer’dir.” (Buhârî, Fedailu Ashabi’n-Nebi, 6) buyurduğu Hz. Ömer’in şu olayı, şöhret bulmuş bir olaydır:

Hz. Ömer, halifeliği sırasında bir cuma hutbesinde hiçbir münasebet yokken birden “Ey Sariye! Dağa, dağa!” der. O sırada İran’da düşmanla savaşan İslâm ordularının komutanı Sariye bu sesi duyar. Talimat doğrultusunda sırtlarını dağa yaslarlar ve galip gelirler. (Suyutî, Tarihu’l-Hulefa, s. 117; Gazalî, İhyau Ulumi’d-Din, III, 23; Taftezanî, s. 78-79)

Bununla beraber, velayet için keramet şart değildir. Kerametten daha da önemlisi istikamettir.

Bazı velilerin veliliği etrafındakiler tarafından da sezilir, ama bir kısmının veliliği çok da bilinmez. Böyleleri, definenin harabelerde gizlenmesi misali gözlerden perdelidir. Erzurumlu İbrahim Hakkı şöyle der:

“Harabat ehlini hor görme zâkir.
 Defineye malik viraneler var.”

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet