Yatarak dua edilir mi, tesbih çekilir mi, zikredilebilir mi? 

1. Yatarak dua edilir mi, tesbih çekilir mi, zikredilebilir mi? 
2. Dua ederken mahrem yerleri kapatılmalı mı?
- Kadın el, yüz ve ayak dışındaki yerleri, erkek ise göbek deliği ve diz kapağı arasını kapatmak zorunda mı? 
3. Dua ederken tövbe şükür ederken kıbleye mi dönmek gerekir?
- Tesbih çekerken kıbleye dönmek gerekir mi?
4. Necis kıyafetle dua, şükür, tövbe edilir mi?
- Üzerimizde necis mezi idrar bulaşmış kıyafet varken mesela. 
5. Gusülsüz cünüp şekilde dua tövbe şükür edilebilir mi? 

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, her şeyin bir adabı olduğu gibi, dua, şükür ve tövbenin de kendine göre adabı vardır. Bu adaba ne kadar riayet edersek, yapılan duanın, şükrün ve tövbenin makbul olması da o kadar yükselir.

Ancak bu adabın yerine getirilmediği ve ya şartların uygun olmadığı yer, zaman ve durumlarda da dua ve şükür edilebilir, tövbe ve istiğfar edilebilir.

Bu kısa bilgiden sonra sorularınıza kısaca maddeler halinde cevap verelim:

Soru 1:
Yatarak dua edilir mi, tesbih çekilir mi, zikredilebilir mi? 

Cevap 1:

Ayakta, oturarak veya yatarak Allah’ı anmakta, dua edilmesinde, tesbih edilmesinde ve zikir çekilmesinde bir sakınca yoktur.

Kur'an-ı Kerim’de yatarak da zikir ve tesbih yapılabileceği bildirilmektedir:

“Onlar ayakta iken, otururken ve yanları üzerine yatarken Allah’ı anarlar.” (Âl-i İmrân, 3/191)

Berâ b. Azib’den (r.a.) rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber (asm) yatağına uzandığında, sağ tarafı üzerine yatar ve şöyle dua ederdi:

“Allah’ım! Kendimi sana teslim ettim. Yüzümü sana çevirdim. İşimi sana ısmarladım. Rızanı isteyerek, azabından korkarak sırtımı sana dayadım, sana sığındım. Sana karşı yine senden başka sığınak yoktur. İndirdiğin Kitaba ve gönderdiğin Peygambere inandım.” (Buhârî, Vudû, 75; Müslim, Zikir, 56-58)

Aynı sahabi, Resûlullah Efendimizin (asm) kendisine şöyle buyurduğunu nakletmiştir:

“Yatağına gireceğin zaman namaz abdesti gibi abdest al, sonra sağ yanın üzerine yat ve bu duayı oku ve bu duanın sözleri yatmadan önceki son sözün olsun.” (Buhârî, Vudû, 75; Müslim, Zikir, 56)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Kur'an dinlemenin hükmü nedir? Uzanarak, yatarak Kur'an ...
- Yatarken (yatakta yatık vaziyette) dua veya Kur'an-ı Kerim okumak ...

Soru 2:
Dua ederken mahrem yerleri kapatılmalı mı? Kadın el, yüz ve ayak dışındaki yerleri, erkek ise göbek deliği ve diz kapağı arasını kapatmak zorunda mı? 

Cevap 2:

Duanın adabı olarak avret yerlerinin kapalı olması daha iyi olmakla beraber, şart değildir; sözü edilen yerler açıkken de dua edilebilir.

Soru 3:
Dua ederken tövbe şükür ederken kıbleye mi dönmek gerekir? Tesbih çekerken kıbleye dönmek gerekir mi?

Cevap 3:

Her hâl ve durumda dua edilebilir. Dua etmek için kıbleye dönmek şart değildir.

Ancak her ibadette olduğu gibi, dua ibadetinin de adapları vardır. Bu adaba uymak için kıbleye dönerek dua etmek daha güzel olur.

İmam Gazali Hazretleri, duanın gönülden, gizlice ve alçak sesle yapılması esaslarını da içine alan on maddelik bir “âdâb” listesi vermektedir.

Buna göre dua; mübarek vakit ve yerlerde, kıbleye dönülerek ve Allah’ın adıyla başlanarak, günahlara pişmanlık duyularak yapılmalı, kabulü için acele edilmemeli, kabul edileceğine inanılarak dua ısrarla sürdürülmelidir. (İhya, 1/304-309)

Peygamber Efendimizin (asm) Kabe’ye yönelerek dua ettiğiyle iliği bazı rivayetler şöyledir:

“Hz. Peygamber (asm) Arefe günü vakfe yerine geldi. Kıbleye yönelip güneş batıncaya kadar dua etti.” (İhya, 3/305)

“Hz. Peygamber yağmur duasına çıktığı zaman da kıbleye dönmüştür.” (Buhari, isitska, 4, 20;  Müslim, İstiska, 2, 4)

“Bedir Günü Hz. Peygamber kıbleye dönerek dua etti.” (Müslim, Cihad, 58/1763)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Dua ederken kıbleye yönelmenin hükmü ve hikmeti nedir ...

Soru 4
Necis kıyafetle dua, şükür, tövbe edilir mi? Üzerimizde necis mezi idrar bulaşmış kıyafet varken mesela. 

Cevap 4:

Necis kıyafetle dua, şükür, tövbe edilir. Zira, dua, şükür ve tövbe için, giyilen elbisenin necis olmaması diye bir kural ve şart yoktur.

Bununla beraber temiz elbiselerle, abdestli olarak, duanın diğer adabına da riayet ederek dua, şükür, tövbe ve tazarruda bulunmak, elbette duanın kabulüne daha şayandır.

Soru 5:
Gusülsüz cünüp şekilde dua, tövbe, şükür edilebilir mi? 

Cevap 5:

Cünüpken, dua, zikir ve tesbih edilebileceği gibi, tövbe ve istiğfar da yapılabilir. Hatta dua niyetiyle, Kur'an’daki dua ayetlerini de ezberinden okuyabilir.

Nitekim, Kur'an'daki dua ve övgü ayetlerini Kur'an ve ayet okuma niyeti olmadan, sadece dua ve övgü inyetiyle ezberden okumak caiz görülmüştür. Mesela, cünüp bir kimsenin dua ve sena ayetlerini ihtiva eden Fatiha, Nas, Felak gibi sureler, Ayete’l-Kürsi gibi ayetleri okuması caiz olur. (bk. İbn Abidin, Reddü’l-muhtar -Şamile-, 1/293)

Demek ki, cünüp olan kimse, dua, şükür ve tövbe edebileceği gibi,  Fatiha, Ayetü'l-kürsi, Nas ve Felak gibi dua, niyaz, tesbih ve övgü ifade eden ayetleri ve sureleri de dua ve tesbih niyetine okuyabilir.

Duanın adabı ve dua derken dikkat edilecek konular hakkında ilave bilgi için tıklayınız:

- Dua ederken neler istenir, nelere dikkat edilir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet