Güçlü hissetmek için ne yapmalıyım?

- Hayattan zevk alınca, tatmin hissedince çok güçlü ve özgüvenli hissediyorum ama artık hayattan zevk alamadığım için başarıya karşı güçsüz hissediyorum,
- Nasıl hep güçlü hissedebilirim hayattan lezzet alan özgüvenli biri olabilirim?
- Aynı zamanda bu tatminlik zekamı da keskinleştiriyor sanki, lütfen bunu helal ve devamlı bir şekilde yapmanın yolunu öğretin?

Değerli kardeşimiz,

Yüce Allah’ın vücudumuza koyduğu sayısız sistemlerden birisi de beynimizin çalışma biçimidir. Hayatın devamı için, şevke, heyecana, lezzete ve hazza ihtiyaç vardır.

Bu duyguların beynimizin Limbik sisteminde üretilmesini sağlayan şey ise yeme, içme, cinsi münasebet, muhabet etme, verimli uğraşlar içinde bulunma, faydalı hobiler edinme, öğrenme, keşfetme, sevme ve sevilme vb gibi davranışlardır. Bunların da kökeninde de dopamin adı verilen bir horman yatmaktadır.

Burada bir döngü söz konusudur. İyi işlerle uğraşmak dopamin salgılar, dopamin salgılaması da kişiyi daha iyi hissettirir ve bu iyi his, insanları iyi hisssi tetikleyen davranışı tekrar etmeye motive eder.

Bu şekilde dopamin hayatta kalmanın ve öğrenmenin, odaklanmanın önemli bir parçasıdır. İşte depresyona giren kişilerin, yani hayatta zevk almadığını söyleyen kişilerin en büyük eksiği bu dopamin hormonudur. Hekimler bu kişilere kendilerini iyi hisetmleri için dopamin salımını artıracak ilaçlar verirler.

Faydalı uğraşlar içinde olan ve meşru dairedeki lezzetlerle ifrat-tefrite düşmeden hayatını devam ettiren kişiler, burada sözünü ettiğimiz hormonun da etkisi kendisini daha özgüvenlı ve başarılı hisseder. Aksi hâlde ise odaklanma sorunu yaşar, bezgindir, kendisini başarısız ve isteksiz hisseder. Ancak, bu davranışlarda aşırıya giderse bu kez de bağımlı olur.

İşte kumar, içki ve uyuşturucu başta olmak üzere, internet, sigara, erotik filim ve bilumum helal olmayan zevkler dopamin hormonunun fazla salınması sonucu oluşan bağımlılık halleridir. Kısaca fazlası da azı da zararlı olup, sağlıklı olanı vasat olandır.

Sizde de görülen durumun nedenlerini bu çerçevede değerlendirmek mümkündür.

Size tavsiyemiz şunlar olacaktır:

- Hayata ve olaylara iman gözlüğü ile bakıp, aşırı karamsarlık, kaygı ve stresten uzak durmaya çalışın. Çünkü dopamin hormonunun en büyük düşmanı kaygı ve strestir. Unutmayın;

 “Mülk umumen onundur… beyhude ıztıraba düşüp azap çekme. O Malik hem kadirdir, hem Rahimdir. Kudretine istinad et; kederi bırak keyfini çek. Zahmeti at safayı bul.”

- Hoşunuza giden, yapınca sizi mutlu eden uğraşlar hobiler, meslekler edinin. Halk Eğitim veya İSMEK gibi kuruluşlarda ücretsiz kurslara katılın. Kendinize ne kadar çok şey katarsanız özgüveniniz ve motivasyonunuz da o kadar yüksek olur.

- İlgi duyduğunuz, merak ettiğiniz, öğrendiğinizde sizde heyecan doğuran bir alanda araştırma yaparak, okuyarak kendinizi geliştirin. İlahiyat, sosyoloji, psikoloji, felsefe, hadis, tefsir gibi alanlarda kendi çapınızda uzmanlaşın.

- Öğrenmeyi, ders çalışmayı bir yük olmaktan çıkarıp, faydalı, keyifli, eğlenceli bir uğraş hâline getirin. O zaman hem motivasyonunuz güçlü olacak hem de odaklanmanız. Bu sayede dopamin seviyeniz de yükseleceği için başka hazlar peşinde koşmaktan kurtulacaksınız.

- Sosyal çevrenizi geniş tutun. Çünkü insan sosyal bir varlıktır ve ancak toplum içinde arkadaş çevresinde mutlu olabilir.

- Kendinize meşru dairede eğlenceler bulun. Arkadaş ve aile ortamında bunu sağlayabilirsiniz. Spor ve egzersiz yapmak, açık havada düzenli yürüyüş yapmak dopamin seviyenizi artıracağı için size iyi gelecektir.

- Gayrimeşru hazlardan uzak durun. Çünkü bunlara alışırsanız, bıraktığınızda yoksunluk çeker canınız sıkılır ve telafi etmek için daha fazlasını istersiniz. Bu da az önce de sözünü ettiğimiz gibi sizi bağımlılık bataklığına çeker.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet