Evli kadının çalıştığı gelir kendisine aittir hükmünün kaynakları nelerdir?

- Sosyal devlet sisteminin geçerli olduğu Almanya gibi ülkelerde evli kadının çalıştığı gelir kendisine aittir hükmünün kaynakları nelerdir?
- Bu bir içtihat mı?
1. Sosyal devlet sisteminin geçerli olduğu Almanya gibi ülkelerde evli kadının çalıştığı gelir kendisine aittir ve kocasına sormadan istediği gibi tasarruf edebilir ve kocası ona geliri de olsa bakmak zorundadır tezi, İslam hukuku bağlamında nasıl değerlendirilebilir?
2. Yine bu bağlamda kadının çalışması kocasının iznine tabidir hususu var ve kadının çalıştığı gelir kendisine aitse, o durumda Almanya gibi sosyal yardımın verildiği ülkelerde geliri üst seviyede olmayan kocalar eşinin (karının) çalışmasını çoğunlukla istemezler, çünkü diğer yardımları talep etme imkanından mahrum kalacak ve kadının çalıştığını da evinin harcamalarında kullanamayacak. Bu durum Türkiye’de sosyal devlet henüz çok gelişmediği için gündemde değil ama Almanya gibi ülkelerde bu bir sorun.
3. Nisa suresinin 34. ayetinden de kadının çalıştığı kendine aittir hükmüne yer verenler var. Tanınmış meallerin çoğunda bu yer almıyor. Nisa 34'ten bu hükmün çıkarılması mı söz konusu yoksa o hüküm ayet mi oluyor?
4. Bu hükmü uygulayıp İslam aile hukukunun diğer hükümlerini uygulamamak HÜKÜM CIMBIZLAMASI olmuyor mu? Bir içtihat işine gelen kişi tarafından alınıyor ama evlilik, boşanma, miras ve diğer konular dikkate alınmak istenmiyor. Bu durumda ya tamamı ya da hiçbiri alınmaması gerekli değil mi?

Değerli kardeşimiz,

Nikâh akdinin hükmü (doğurduğu, taraflara yüklediği sonuçlar) arasında, kadının malının ortak olması yoktur. Bu hüküm hem uygulamaya hem de İslam mülkiyet hukukuna dayanmaktadır. İslâm hukukçuları nafaka yükümlülüğünün evlilik akdinin hukukî sonuçlarından olduğu hususunda fikir birliği içindedir. Evlilik süresince bu yükümlülük devam eder; evliliğin sona ermesi halinde iddet nafakası ödenip ödenmemesi evliliği sona erdiren sebebe göre değişiklik gösterir. Konuya ilişkin âyet ve hadislere binaen (el-Bakara 2/228, 229, 233, 236; en-Nisâ 4/19, 34; et-Talâk 65/1, 6, 7; Buhârî, “Nafaḳāt”, 1, 9; Müslim, “Zekât”, 38, “Aḳżıye”, 7; Ebû Dâvûd, “Nikâḥ”, 40-41; Tirmizî, “Tefsîr”, 9) İslâm hukukçularının büyük çoğunluğu evlilik nafakasında -fakir, gāib veya hasta bile olsa- kocanın nafaka borçlusu, kadının -zengin de olsa- nafaka alacaklısı olduğu noktasında ittifak etmiştir. Zâhirî hukukçusu İbn Hazm’a göre zengin olan kadın kocasının nafakasını temin etmekle yükümlüdür (el-Muḥallâ, X, 92).

Sözünü ettiğiniz Nisa Suresi 34. ayetteki "kavvam" kavramının kocanın nafaka yükümlülüğü şeklinde yorumlanmasının yanı sıra (ve birçok hadis ve uygulama) kocanın, karısı ve çocuklarının nafakasını temin ile yükümlü olduğunu ifade ediyor.

Kadın geçinmek için çalışmaya mecbur değildir.

Şahsi arzusu veya kamu yararı kadının çalışmasını gerekli (ihtiyaç) kılıyorsa, kadın uygun işlerde çalışabilir.

Kocası kadının çalışmasına izin vermiyorsa, kadın da ısrar ediyorsa durum, ayette geçtiği üzere hakemlere (ehliyet sahibi ve uzman kişilerden oluşmuş tarafsız kişiler) getirilir. Hakemler bir çözüm (anlaştırma) bulamazlarsa boşanma yolu da açıktır.

“İslam’ın bütün hükümlerini uygulamayan hiçbir hükmünü uygulamasın.” diye bir kural, bir mantık yoktur. Kul, uygulamadığının suçunu ve günahını yüklenir, uyguladığının da sevabını alır, vazifesini ifa etmiş olur...

Esas olan ailenin devamlılığıdır. Günümüz dünyasında artan ihtiyaçlardan dolayı özellikle büyük şehirlerde asgari ücret veya ona yakın bir maaş ile çalışmak zorunda kalan erkeğin aldığı maaşın yeterli olamayacağı ve aile geçimini sağlamakta zorlanacağı açıktır. Böyle bir durumda kadının maaşı varsa eşine destek olması aklı selimin onaylayacağı bir davranıştır. Aksi davranışlar ise ailede sıkıntılar doğuracaktır.

Almanya örneğinde olduğu gibi kadının kazancından kaynaklı olarak erkeğin gelirinde bir kesinti oluyorsa veya alacağı maddi desteğe engel teşkil ediyorsa, erkeğin de bu durumdan kaynaklı olarak aile geçiminde sıkıntı yaşaması halinde kazancından eşine destek verme zarureti ortaya çıkmaktadır. Bahsettiğiniz durumda geliri olan kadının aile ekonomisine katkıda bulunma mecburiyeti doğmaktadır. 

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet