Müslümanın boş işi haramdır sözü hadis mi?

''Lehvül müslimi haramun'' (Müslümanın boş işi haramdır) diye bir hadis (sahih, zayıf, mürsel, mevzu) geçmekte midir?
- Güvenilir bir cemaat hocası bunu söylüyor ama neye dayanıyor?
- Hadis ise boşa geçen her anımız haram mı oluyor?

Değerli kardeşimiz,

- İlgili sözün doğrusu hadis olarak rivayet edilmiştir. Manası şöyledir:

"Kişinin oynadığı her oyun batıldır. Ancak kendi yayı ile taş, ağaç (ok) atması, atını tımar etmesi / gereken eğitimi verip bakımını yapması, kendi hanımıyla oynaşması bunun dışındadır. Bunlar (batıl değil) haktır."(1)

Tirmizi, bu hadisin “hasen” olduğunu bildirmiştir.(2)

- Hadisteki “batıl” kelimesi üzerinde duran âlimlere göre, bunun haram değil, sevabı olmayan boş bir iş olduğu manasına gelir.(3)

- Aslında hadisin sonunda batıl olmayanlar için “Bunlar haktır” ifadesinin kullanılması, “batıl”ın haram değil, hakkın zıddı olan faydasız bir mübah olduğunu göstermektedir.

- İmam Gazali de buradaki “batıl” kelimesinin haram manasına değil, "faydasız şey" manasına geldiğini bildirmiştir. Şevkani de bunu isabetli bir yorum olduğunu belirtmiştir.(4)

Buna göre, inancımıza, hükümlerine ve ahlakımıza aykırı olmayan ama faydası da bulunmayan boş işler yapmak haram olmaz. Ancak faydasız işlerden de sakınmanın iyi Müslüman olmanın gereği olduğunu unutmayalım:

“Malayani / kendisine faydalı olmayan ve kendisini ilgilendirmeyen şeyleri terk etmesi, kişinin iyi ve güzel Müslüman olmasındandır.” (Tirmizi, Zühd 11)

Kaynaklar:

1) bk. İbn Hanbel, no: 17300; Tirmizi, no: 1637; İbn Mace, no: 2811.
2) Tirmizi, a.y.
3) bk. Tuhfetü’l-Ahvezi,5/219.
4) bk. Şevkani, Neylu’l-Evtar, 8/118.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet